Инвестиционная деятельность. реферат. финансы, деньги, кредит. 2021-03-26
Инвестиции – это более широкое понятие, чем капитальные вложения. Инвестиции принято делить на портфельные и реальные. Портфельные (финансовые) инвестиции – вложения в акции, облигации, другие ценные бумаги, активы других предприятий. Реальные инвестиции – вложения в создание новых, реконструкцию и техническое перевооружение действующих предприятий. В этом случае предприятие – инвестор, вкладывая средства, увеличивает свой производственный капитал – основные производственные фонды и необходимые для их функционирования оборотные средства.
При осуществлении портфельных инвестиций инвестор увеличивает свой финансовый капитал, получая дивиденды – доход на ценные бумаги. Государственная поддержка прямых инвестиций заключается: · в законодательных гарантиях обеспечения инвестиционной деятельности; · в установление систем и льгот и преференций; в наличии единственного государственного органа, уполномоченного представлять РФ перед инвесторами; · в предоставлении гарантий покрытия политических и регулятивных рисков в соответствии с договорами, заключенными Правительством РФ с международными организациями и соответствующими нормативными правовыми актами РФ.
Глава 2. Инвестиционный процесс
Экономическая сущность инвестиций и инвестиционного процесса. Объект инвестиционной деятельности. Срок окупаемости инвестиционного проекта. Прямые и финансовые инвестиции. Организация инвестиционного процесса. Основные задачи инвестиционного планирования.
Исследование проблем инвестирования всегда находилось в центре экономической науки. Это обусловлено тем, что инвестиции затрагивают самые глубинные основы хозяйственной деятельности, определяя процесс экономического роста в целом.
Инвестиции – все виды имущественных и интеллектуальных ценностей, которые вкладываются в объекты предпринимательской и других видов деятельности, в результате которой создается прибыль(доход) или достигается социальный эффект.
Инвестиция – хозяйственная операция, которая предусматривает приобретение основных фондов, нематериальных активов, корпоративных прав и ценных бумаг в обмен на средства или имущество.
2.1 Экономическая сущность инвестиций
Для понятия сущности инвестиций рассмотрим используемые термины и определения.
Инвестиции – «денежные средства, в том числе ценные бумаги, информация, работы и услуги, иное имущество, иные права, вложенные инвестором в объекты инвестиционной деятельности в целях получения прибыли».
Инвестиционная деятельность – «это вложение инвестиций и осуществление практических действий в целях получения прибыли и (или) достижения иного полезного эффекта». В законодательстве широкому пониманию инвестиций соответствует такое же широкое понятие инвестиционной деятельности. Данное определение инвестиций позволяет включать в инвестиционную деятельность все виды деятельности и, прежде всего, строительство различных сооружений, в том числе в социальной сфере, финансируемых из бюджета.
Инвестиционная деятельность может осуществляться в форме:
инвестирования, осуществляемого гражданами, негосударственными предприятиями, хозяйственными ассоциациями, объединениями и обществами, а также общественными и религиозными организациями, другими юридическими лицами, основанными на коллективной собственности;
государственного инвестирования;
иностранного инвестирования;
совместного инвестирования средств и ценностей гражданами и юридическими лицами резидентами и нерезидентами.
Капитальные вложения – это инвестиции в основной капитал
(основные средства), в том числе затраты на новое строительство, расширение, реконструкцию и техническое перевооружение действующих предприятий, приобретение машин, оборудования, инструмента, инвентаря, проектно-изыскательные работы и другие затраты.
Объектом инвестиционной деятельности может являться любое имущество, в том числе основные фонды и оборотные средства во всех сферах народного хозяйства, акции и другие ценные бумаги, целевые банковские вклады, научно-техническая продукция, лицензии, интеллектуальные ценности, другие объекты собственности, а также имущественные права.
Субъектами инвестиционной деятельности (инвесторами и участниками) могут быть физические и юридические лица РФ и иностранных государств, в том числе иностранные международные организации, а также государства в лице правительств.
Инвесторы – субъекты инвестиционной деятельности, которые принимают решение о вложении собственных, заемных и привлеченных имущественных и интеллектуальных ценностей в объекты инвестирования.
Участники инвестиционной деятельности – граждане и юридические лица других государств, которые обеспечивают реализацию инвестиций как исполнители заказов или на основании поручения инвестора.
В современных условиях основным источником свободных денежных средств (источником инвестиций) признаются сбережения, включая пенсионные фонды, фонды страхования, сбережения отдельных граждан и т.д. Само понятие «сбережения» признается в экономической литературе специальной категорией и означает использование дохода для целей получения прибыли, в том числе и для прямых инвестиций.
Инвестиционный проект – «обоснование экономической целесообразности, объема и сроков осуществления капитальных вложений», при этом включается проектно-сметная документация и бизнес-план (практические действия по осуществлению инвестиций).
Приоритетный инвестиционный проект – инвестиционный проект, общий объем капитальных вложений, которых соответствует требованиям законодательства РФ и который включен в перечень, утверждаемый Правительством.
Срок окупаемости инвестиционного проекта – срок со дня начала финансирования инвестиционного проекта до дня, «когда разность между накопленной суммой чистой прибыли с амортизационными отчислениями и объемом инвестиционных затрат приобретает положительное значение».
Совокупная налоговая нагрузка – расчетный общий объем денежных средств, которые подлежат уплате в виде ввозных таможенных пошлин, федеральных налогов и взносов в государственные внебюджетные фонды инвестором, осуществляющим инвестиционный проект.
Инвестиционный цикл – комплекс мероприятий от момента принятия решения об инвестировании до завершающей стадии инвестиционного проекта, в частности, например, научно-исследовательские и опытно-конструкторские работы, принятие инвестиционных решений, планирование, проектирование, подготовка к строительству, строительство, выход на проектные показатели и режим окупаемости вложений.
Инвестиционный цикл составляют три основных периода :
. Прединвестиционная фаза.
. Фаза инвестиций – собственно затраты, вложения средств.
. Эксплутационная фаза – возмещение затраченных средств.
Инвестиционный процесс – ряд повторяющихся инвестиционных циклов.
Инвестиционный комплекс – система предприятий и организаций, выполняющих в производстве функцию создания необходимых недвижимых основных фондов, достаточных для деятельности предприятий и организаций всех отраслей народного хозяйства.
В состав инвестиционного комплекса входят:
Инвесторы – вкладчики капитала
Промышленности и предприятия, связанные с производством и поставкой предметов для инвестиционного комплекса (создание основных фондов, поставка, строительство)
Инвестиционные банки
Рыночная инфраструктура инвестиционного комплекса
Органы государственного регулирования рыночных отношений в инвестиционном комплексе.
Инвестиционная компания – это компания, занимающаяся инвестиционной деятельностью (инвестиции и реинвестиции в форме ценных бумаг, торговля ценными бумагами), чей капитал в значительной степени представлен выпущенными этой компанией ценными бумагами, которые предлагаются инвестирующей публике.
Определение инвестиционной компании связано с определением инвестиционной деятельности как деятельности по привлечению свободных денежных средств на рынке капиталов. Организациями, специализирующимися на привлечении свободных денежных средств путем продажи ценных бумаг на рынке, являются инвестиционные компании или, согласно правовому регулированию инвестиционной деятельности в РФ, различного вида взаимные фонды. Указанные организации представляют собой правовые формы организации коллективного инвестирования, которые в различных странах носят разное название, но имеют в основе единые принципы регулирования. Их объединяет общий тип организаций, называемый «взаимными фондами» или фондами коллективного инвестирования.
Теперь рассмотрим, в чем же заключается экономическая сущность инвестиций. Термин «инвестиции» имеет бухгалтерское и экономическое определения. Согласно бухгалтерскому определению инвестициями являются все виды активов (средств), вкладываемых в хозяйственную деятельность. Согласно экономическому определению инвестиции – это расходы на создание, расширение, реконструкцию и техническое перевооружение основного капитала. Инвестиции в наиболее широкой трактовке представляют собой вложения капитала с целью последующего его увеличения. При этом прирост капитала должен быть достаточным для того, чтобы компенсировать инвестору отказ от использования имеющихся средств на потребление в текущем периоде, вознаградить его за риск, возместить потери от инфляции в текущем периоде.
Основой инвестиций является сбережение, превращающееся в накопление. Валовое накопление (капиталообразующие инвестиции) расходуется преимущественно на валовое накопление основного капитала, прежде всего на капитальные вложения. Нормой накопления называется соотношение между объемом валового накопления и объемом ВВП страны.
Источником прироста капитала и движущим мотивом осуществления инвестиций является получаемая от них прибыль. Эти два процесса – вложение капитала и получение прибыли – могут происходить в различной временной последовательности. При последовательном протекании этих процессов прибыль получается сразу же после завершения инвестиций в полном объеме. При параллельном их протекании получение прибыли, возможно, еще до полного завершения процесса (после первого его этапа). При интервальном протекании этих процессов между периодом завершения инвестиций и получения прибыли проходит определенное время, продолжительность которого зависит от особенностей конкретного инвестиционного проекта.
Следует отметить, что при характеристике экономической сущности инвестиций в современной литературе этот термин иногда трактуется ошибочно или слишком узко.
Наиболее типичная ошибка, по мнению, например, И.А.Бланка, заключается в том, что под инвестициями понимается любое вложение средств, которое может и не приводить ни к росту капитала, ни к получению прибыли. К ним часто относят так называемые «потребительские инвестиции» (покупка телевизоров, автомобилей, квартир, дач и т.п.), которые по своему экономическому содержанию инвестициям не относятся – средства в приобретение этих товаров расходуются в данном случае на непосредственное долгосрочное потребление (если их не приобретают для последующей перепродажи). Ошибочным является также идентификация термина «инвестиции» с термином «капитальные вложения». Инвестиции в этом случае рассматриваются как вложения средств в воспроизводство основных фондов (зданий, оборудования, транспортных средств и т.п.). Вместе с тем, инвестиции могут осуществляться и в оборотные активы, и в различные финансовые инструменты (акции, облигации и т.п.), и в отдельные виды нематериальных активов (приобретение патентов, лицензий и т.п.). Следовательно, капитальные вложения являются более узким понятием и могут рассматриваться лишь как одна из форм инвестиций, на не как их аналог.
И.А.Бланк также не соглашается с тем, что в некоторых источниках инвестиции определяют как вложения денежных средств. Он указывает, что инвестирование капитала может осуществляться не только в денежной, но и в других формах – движимого и недвижимого имущества, различных финансовых инструментов, нематериальных активов и т.п.
В ряде определений отмечается, что инвестиции представляют собой долгосрочные вложения денежных средств. Безусловно, отдельные формы инвестиций (в первую очередь, капитальные вложения) носят долгосрочный характер, однако инвестиции могут быть и краткосрочными (например, краткосрочные финансовые вложения в акции, сберегательные сертификаты и т.п.).
2.2 Экономическая сущность инвестиционных процессов
Инвестиционный процесс — ряд повторяющихся инвестиционных циклов. За последние годы в РФ значительно увеличилось число активных участников инвестиционного процесса. Из-за огромного количества появившихся финансовых посредников он сильно усложнен.
Субъектами инвестиционной деятельности являются все участники реализации инвестиционных проектов:
инвесторы;
заказчики;
исполнители работ;
пользователи объектов инвестиционной деятельности;
поставщики;
банковские, страховые и посреднические организации;
инвестиционные компании, биржи и т. д.
Инвесторы – это субъекты инвестиционной деятельности, осуществляющие вложение собственных, заёмных и привлечённых средств в форме инвестиций и обеспечивающие их целевое использование.
В качестве инвесторов могут выступать:
правительство страны и правительство субъекта федерации;
органы местного самоуправления, муниципалитеты;
отечественные предприятия, предпринимательские объединения и другие; юридические лица, наделённые их уставами необходимыми правами;
совместные российско-зарубежные предприятия и организации;
зарубежные предприятия и организации;
отечественные и зарубежные физические лица;
иностранные государства;
международные организации.
Институциональные инвесторы:
страховые компании;
инвестиционные компании;
не пенсионные государственные фонды;
паевые инвестиционные фонды.
Функциональное назначение этих организаций состоит в привлечении свободных средств у населения, различных хозяйствующих субъектов и направление их на цели инвестирования.
Агрессивный инвестор – вкладывает в рискованные, но высокодоходные проекты.
Консервативный инвестор – желающий получить определенную пусть небольшую прибыль, но гарантированную.
Стратегический инвестор – вкладывает средства в объект на прямую, на длительный срок.
Инвестиционный проект – это совокупность соединенных воедино намерений и практических действий по осуществлению инвестиционных вложений с целью достижения заданных конкретных финансово-экономических производственных и социальных результатов.
Классификация инвестиционных проектов (ИП):
. Производственные ИП – вложение средств в создание новых, расширение, модернизацию основных фондов.
. Научно-технические ИП – направление средств на разработку и создание новой высоко эффективной продукции с новыми свойствами, новых технологий и технологических проектов.
. Коммерческие ИП – получение прибыли на осуществляемые инвестиционные вложения в результате закупки продажи и перепродажи какой-либо продукции, товаров, услуг.
. Финансовые ИП – связаны с приобретением, формированием портфеля ценных бумаг, а также их реализацией и выпуском ценных бумаг.
. Экологические ИП – вложения средств в природоохранные объекты, в разработку технологий экологического характера.
. Социально-экономические ИП – вложение средств в улучшение состояния здравоохранения, образования и культуры.
Инвестиционная программа – это совокупность инвестиционных проектов и предложений с определённой целевой направленностью. Инвестиционная программа – целый комплекс ИП.
2.3 Организация инвестиционного процесса
Основными задачами инвестиционного планирования являются:
Определение потребности в инвестиционных ресурсах.
Определение возможных источников финансирования и рассмотрение связанных с этим вопросов взаимодействия с инвесторами.
Оценка платы за этот источник.
Подготовка финансового расчета эффективности инвестиций с учетом возврата заемных средств.
Разработка подробного бизнес-плана проекта для представления потенциальному инвестору.
Глава 3. Классификация и структура инвестиций
В рыночных условиях хозяйствования оценка целесообразности инвестиций приобретает важное значение для всех субъектов предпринимательской деятельности.
Эффективность инвестиционного процесса связана с оценкой и выбором наиболее привлекательных инвестиционных проектов из ряда альтернативных, которые обеспечивали бы в будущем максимальную прибыль.
В реальных условиях хозяйствования инвестору приходится решать множество вопросов инвестиционного характера связанных, на пример, с разделом ограниченных инвестиционных ресурсов, оценкой инвестиционных проектов как с одинаковым, так и разным сроком реализации. Все большее значение в наше время приобретает инвестиционный рынок, где уже есть в наличии множество инвестиционных проектов и количество их безостановочно растет. Все предстают перед инвестором как коммерческие предложения, которые он должен рассмотреть и принять решение относительно выбора и финансирования наиболее привлекательных проектов.
Одной из форм экономической политики государства является инвестиционная политика, которая включает регулирование всех сторон инвестиционного процесса, а именно: размеры, структуру, источники, эффективность инвестиций и др. Категория «инвестиции» выступает обобщающим макроэкономическим показателем. В самом общем виде инвестиции – все виды активов (средств), включаемых в хозяйственную деятельность в целях получения дохода.
3.1 Классификация инвестиций
Для целей планирования и анализа инвестиции могут быть классифицированы по ряду направлений, что дает возможность глубже понять сущность инвестиций. Наиболее распространенной является следующая классификация:
По объектам инвестирования:
инвестиции в имущество (материальные инвестиции);
инвестиции в нематериальные ценности;
финансовые;
реальные;
Инвестиции в имущество (материальные инвестиции) – под материальными инвестициями понимают инвестиции, которые прямо участвуют в производном процессе (например, инвестиции в оборудование, здания, запасы материалов).
Инвестиции в нематериальные ценности – это вложение средств в научные исследования, подготовку кадров, рекламу, приобретение лицензий на использование новых технологий.
Финансовые инвестиции – это вложение денежных средств в ценные бумаги, акции, облигации, долговые права, на депозитные счета в банке под определенные проценты.
Соотношение между реальными и финансовыми инвестициями должно выглядеть следующим образом. На начальном этапе развития предприятия основной объем инвестиций направляется в реальный сектор, а в дальнейшем – еще и на приобретение акций предприятий, обслуживающих данное предприятие и снабжающих его сырьем, материалами (финансовые инвестиции).
Инвестиции относительно объекта инвестирования можно разделить на два вида:
Портфельные – вложения в ценные бумаги с целью последующей игры на изменение курса и (или) получение дивиденда, а также участия в управлении хозяйствующим субъектом. Формирование портфеля происходит путем приобретения ценных бумаг и других активов. Портфель – совокупность собранных воедино различных инвестиционных ценностей, служащих инструментом для достижения конкретной инвестиционной цели вкладчика. В портфель могут входить ценные бумаги одного типа (акции) или различные инвестиционные ценности (акции, облигации, сберегательные и депозитные сертификаты, залоговые свидетельства, страховые полисы и др.).
Реальные инвестиции состоят из двух различных компонентов:
инвестиции в основной капитал, то есть приобретение вновь произведенных благ, таких как производственное оборудование, компьютеры и здания производственного назначения;
инвестиции в товарно-материальные запасы (оборотный капитал), которые представляют собой накопление запасов сырья, подлежащего использованию в производственном процессе, или нереализованных готовых товаров. Коммерческие товарно-материальные запасы считаются составной частью общей величины запасов капитала в экономической системе; они столь же необходимы, как и капитал в форме оборудования, зданий производственного назначения.
В свою очередь, реальные инвестиции можно разделить на:
внутренние – это вложение средств хозяйствующего субъекта в собственные факторы производства за счет собственных источников финансирования;
внешние – это вложения средств инвестиционных институтов в факторы производства, нуждающегося в инвестициях хозяйствующего субъекта.
К реальным инвестициям имеет смысл отнести также понятия валовые и чистые инвестиции. Чистые инвестиции это валовые инвестиции за вычетом издержек на возмещение основного капитала.
По продолжительности инвестирования:
– краткосрочные (до 1 года);
долгосрочные.
Основными инструментами краткосрочного инвестирования являются банковские депозиты, векселя, сертификаты и высоколиквидные ценные бумаги.
Долгосрочные инвестиции (на продолжительный период времени) – это инвестиции в реальный сектор. К ним относятся долгосрочные финансовые инвестиции, например в акции дочерних предприятий, в уставный капитал других фирм.
Аннуитет – инвестиции, приносящие вкладчику определенный доход через регулярные промежутки времени. В основном, это вложения средств в пенсионные и страховые фонды. Страховые компании и пенсионные фонды выпускают долговые обязательства, которые их владельцы хотят использовать на покрытие непредвиденных расходов в будущем.
Цель долгосрочных инвестиций состоит в приумножении основных и оборотных средств предприятия.
По характеру использования или по формам воспроизводства в реальном секторе:
Структура инвестиций по данным направлениям зависит от стадий, на которых находится предприятие. На начальном этапе инвестиции направляются на создание объекта. В условиях, когда продукт востребован на рынке, инвестиции направляются на расширение производства. Все зависит от масштабности производства и конъюнктуры рынка. По мере роста износа основных фондов возникает необходимость в их реконструкции, техническом перевооружении.
первичные инвестиции, или нетто-инвестиции, осуществляемые при основании или при покупке предприятия; вместе с реинвестициями они образуют брутто инвестиции.
брутто-инвестиции, состоящие из нетто-инвестиций и реинвестиций;
инвестиции на расширение (экстенсивные инвестиции), направляемые на расширение производственного потенциала;
реинвестиции – это вновь освободившиеся инвестиционные ресурсы, используемые на приобретение или изготовление новых средств производства и другие цели. Такие инвестиции могут быть направлены на замену имеющихся объектов новыми, рационализацию и модернизацию технологического оборудования или процессов. Изменение объемов выпуска (производства), диверсификацию, связанную с изменением номенклатуры; созданием новых видов продукции и организацией новых рынков сбыта, на обеспечение выживания предприятия (фирмы) в перспективе.
инвестиции на замену, в результате которых имеющееся оборудование заменяется новым;
инвестиции на рационализацию, направляемые на модернизацию технологического оборудования или технологических процессов;
инвестиции на изменения программы выпуска продукции;
инвестиции на диверсификацию, связанные с изменением номенклатуры изделий, созданием новых видов продукции и организацией новых рынков сбыта;
инвестиции на обеспечение выживания предприятия в перспективе, направляемые на НИОКР, подготовку кадров, рекламу, охрану окружающей среды;
валовые инвестиции составляют суммы новых инвестиций, увеличивающих размер основного капитала и направляемых на его модернизацию (возмещение) (средств, направляемых на возмещение износа основного капитала).
интеллектуальные нематериальные инвестиции – это затраты на покупку патентов, лицензии, ноу-хау, подготовку и переподготовку персонала, вложения в научно- исследовательские и опытно- конструкторские разработки, рекламу и др.
рисковые инвестиции, или венчурный капитал – инвестиции в форме выпуска новых акций, производимые в новых сферах деятельности, связанных с большим риском.
Венчурный капитал инвестируется в несвязанные между собой проекты в расчете на быструю окупаемость вложенных средств. Такие капиталовложения, как правило, осуществляются путем приобретения части акций предприятия – клиента или предоставления ему ссуд, в том числе с правом конверсии последних в акции.
Рисковое вложение капитала обусловлено необходимостью финансирования мелких инновационных фирм в областях новых технологий.
Рисковый капитал сочетает в себе различные формы приложения капитала: ссудного, акционерного, предпринимательского. Он выступает посредником в учредительстве стартовых наукоемких фирм.
В зависимости от конечных результатов:
на рост объемов производства;
на повышение качества производимой продукции;
на экономию ресурсов (в конечном счете на снижение себестоимости);
на увеличение количества рабочих мест.
По формам собственности:
частные;
государственные.
Частные инвестиции – инвестиции , образуемые из средств частных, корпоративных предприятий и организаций, граждан, включая как собственные, так и привлеченные средства.
Государственные инвестиции – инвестиции, образуемые из средств государственного бюджета и других государственных финансовых источников.
По источникам финансирования:
собственные (амортизация, прибыль);
заемные (кредиты);
привлеченные (посредством эмиссии акций).
Соотношение между собственными и заемными инвестициями формирует показатель финансовой устойчивости. Нормально, когда собственные средства при инвестировании составляют около 70%, заемные — 30%. Разные источники имеют разную ценность для предприятия. Необходимо, чтобы соотношение между источниками инвестирования было оптимальным. Главная задача — сократить расходы, связанные с инвестированием.
3.2 Структура инвестиций
Структура – это закономерная, устойчивая связь и взаимоотношения частей и элементов целого, системы.
Структура остается неизменной, несмотря на постоянные изменения частей и самого целого, и изменяется только тогда, когда все целое претерпевает качественный скачок. С другой стороны, все элементы целого существенным образом зависят от его структуры, играют качественно различную роль в зависимости от способа и системы их связи.
Инвестиции (капитальные вложения) – это совокупность затрат материальных, трудовых и денежных ресурсов, направленных на расширенное воспроизводство, основных фондов всех отраслей народного хозяйства.
Инвестиции – относительно новый для нашей экономики термин. В рамках централизованной плановой системы использовалось понятие “валовые капитальные вложения”, под которыми понимались все затраты на воспроизводство основных фондов, включая затраты на их ремонт.
Инвестиции – более широкое понятие. Оно охватывает и так называемые реальные инвестиции, близкие по содержанию к нашему термину “капитальные вложения”, и “финансовые” (портфельные) инвестиции, то есть вложения в акции, облигации, другие ценные бумаги, связанные непосредственно с титулом собственника, дающим право на получение доходов от собственности. Финансовые инвестиции могут стать как дополнительным источником капитальных вложений, так и предметом биржевой игры на рынке ценных бумаг.
Но часть портфельных инвестиций – вложения в акции предприятий различных отраслей материального производства – по своей природе ничем не отличаются от прямых инвестиций в производство.
Помимо такого разграничения инвестиции имеют и более разветвленную структуру:
. Нефинансовые инвестиции.
Инвестиции в нефинансовые активы включают в себя следующие элементы:
инвестиции в основной капитал;
затраты на капитальный ремонт;
инвестиции в нематериальные активы (патенты, лицензии и т. д.);
инвестиции в прирост запасов материальных оборотных средств;
инвестиции на приобретение земельных участков и объектов природопользования.
Инвестиции в нефинансовые активы
Таблица 1
2000200120022003Всего, 0100100100Инвестиции в основной капитал75,175,075,573,3Затраты на капитальный ремонт13,814,51112,2Инвестиции в нематериальные активы1,11,31,41,8Инвестиции в другие нефинансовые активы0,10,10,10,4Инвестиции в прирост запасов материальных оборотных средств9,99,31211,9
. Инвестиции по формам собственности.
Под структурой инвестиций по формам собственности понимаются их распределение и соотношение по формам собственности в общей их сумме, т. е. кому они принадлежат: государству, муниципальным органам, частным юридическим или физическим лицам, или к смешанной форме собственности. Существует мнение, что повышение доли частных инвестиций в общей их сумме положительно влияет на уровень их использования, а следовательно, и на экономику страны.
. Инвестиции по отраслям экономики.
Под отраслевой структурой – понимается их распределение и соотношение по отраслям промышленности и экономики в целом. Ее совершенствование заключается в обеспечении пропорциональности и в более быстром развитии тех отраслей, которые обеспечивают ускорение НТП во всем народном хозяйстве РФ.
От планирования отраслевой структуры капитальных вложений зависит очень многое, прежде всего сбалансированность в развитии всех отраслей, оптимальность его отраслевой структуры, ускорение научно-технического прогресса и эффективность функционирования всей экономики страны. Государство при помощи например, бюджетных средств и других рычагов может существенно влиять на тенденцию изменения отраслевой структуры инвестиций в прогрессивном направлении.
Важное значение для эффективности инвестиций в экономике имеет структура инвестиций по источникам финансирования и формам собственности.
Под структурой инвестиций по источникам финансирования соответственно понимаются их распределение и соотношение в разрезе источников финансирования. Совершенствование этой структуры инвестиций заключается в повышении доли внебюджетных средств до оптимального уровня.
.3 Технологическая структура инвестиций
Под технологической структурой – понимаются состав затрат на сооружение какого-либо объекта по видам затрат и их доля в общей сметной стоимости, т.е. показывается, какая доля капитальных вложений в их общей величине направляется на строительно-монтажные работы (СМР), на приобретение машин, оборудования и их монтаж, на проектно-изыскательские и другие затраты. Технологическая структура капитальных вложений оказывает самое существенное влияние на эффективность их использования. Совершенствование этой структуры заключается в повышении доли машин и оборудования в сметной стоимости проекта до оптимального уровня. По сути, технологическая структура капитальных вложений формирует соотношение между активной и пассивной частями основных производственных фондов будущего предприятия.
Увеличение доли машин и оборудования, т.е. активной части основных производственных фондов будущего предприятия, способствует увеличению его производственной мощности, а следовательно, снижению капитальных вложений на единицу продукции. Экономическая эффективность достигается и за счет повышения уровня механизации и автоматизации труда и снижения условно-постоянных затрат на единицу продукции. Анализ технологической структуры капитальных вложений имеет важное значение как в научном, так и практическом плане.
3.4 Воспроизводственная структура инвестиций
Также оказывает существенное влияние на эффективность их использования.
Под воспроизводственной структурой капитальных вложений понимаются их распределение и соотношение в общей сметной стоимости по формам воспроизводства основных производственных фондов. Можно определить, какая доля капитальных вложений в их общей величине направляется на: новое строительство, реконструкцию и техническое перевооружение действующего производства.
Важное значение для экономики страны имеет также распределение реальных инвестиций по отраслям экономики РФ, так как именно от этого распределения в значительной степени зависит ее будущее. Экономическая эффективность капитальных вложений существенно зависит от отраслевой и территориальной (региональной) их структуры.
.5 Государственное финансирование
Сегодня государство берет на себя обязанность финансировать приоритетные государственные программы развития промышленности, сельского хозяйства, транспорта, связи, а также обеспечивать денежными средствами функционирование социальной инфраструктуры.
Все финансовые меры правительства направлены не только на прямое увеличение финансовых возможностей субъектов предпринимательской деятельности, но также имеют стимулирующий характер и призваны направить их развитие с учётом общенациональных интересов. Государство поддерживает малые и средние предприятия, как правило, в таких сферах, как инвестиции, занятость, нововведения, экспорт, региональное размещение производства и опирается на разнообразный арсенал финансовых рычагов. Конкретные методы государственного влияния на увеличение финансовых возможностей малого и среднего предпринимательства можно разделить на три группы: прямые, непрямые и финансирование через товарищества рискованного капитала.
Источником государственного финансирования являются средства федерального бюджета иди бюджета субъекта Российской Федерации.
Данный вид финансирования предпринимательской деятельности носит строго целевой характер, получающий закрепление в актах государственных органов. Расходование средств не по целевому назначению следует рассматривать в качестве нарушения обязательства со стороны получателя ассигнований и может служить основанием для применения мер ответственности.
Государственное финансирование осуществляется в нескольких формах.
Субсидии – вид неоплачиваемой помощи, которая предоставляется в основном крупным фирмам. Субсидии для малых предприятий имеют региональный характер. Они выдаются местными властями и имеют целевое назначение. Целевые программы представляют собой увязанный по ресурсам, исполнителям и срокам осуществления комплекс научно-исследовательских, опытно-конструкторских, производственных, социально-экономических, организационно-хозяйственных и других мероприятий, обеспечивающих эффективное решение задач в области государственного, экономического, экологического, социального и культурного развития Российской Федерации.
Кроме финансирования целевых программ и иных государственных нужд государство осуществляет мероприятия по оказанию финансовой помощи и поддержки хозяйствующих субъектов и отраслей, деятельность которых, с одной стороны, является жизненно необходимой для удовлетворения публичных интересов общества, а с другой – не может осуществляться без притока денежных средств извне. Финансовая помощь и поддержка может осуществляться путем финансирования определенных затрат организаций (селективное санирование) или отраслей в целом, потребностей субъектов Российской Федерации путем предоставления дотаций, субсидий, субвенций. Дадим им определения.
Решение о выделении предприятию средств из федерального бюджета принимается Правительством РФ по представлению Министерства экономики РФ и Министерства финансов РФ. Выделение предприятию бюджетных средств производится только после представления уполномоченным органом указанным министерствам сведений об их расходовании и общих результатах хозяйственной деятельности предприятия за предыдущий период. Не использованные казенным предприятием по истечении года бюджетные ассигнования подлежат возврату в федеральный бюджет. Предприятие представляет уполномоченному органу отчет о целевом использовании выделенных бюджетных ассигнований.
Порядок осуществления государственного кредитования предпринимательской деятельности зависит от субъекта, которому предоставляются денежные средства. Государственным и муниципальным унитарным предприятиям могут предоставляться процентные и беспроцентные бюджетные кредиты на условиях и в порядке лимитов, которые предусмотрены соответствующим бюджетом. Получатели обязаны вернуть бюджетный кредит, а также предоставить информацию и отчет о его использовании в органы, исполняющие бюджет, и контрольные органы соответствующих законодательных (представительных) органов. Органы, исполняющие бюджет, ведут реестры всех предоставленных бюджетных кредитов.
Хозяйствующему субъекту, не являющемуся государственным или муниципальным унитарным предприятием, бюджетный кредит предоставляется на основании договора на условиях возмездности и обеспеченности. Способами обеспечения исполнения обязательств по возврату бюджетного кредита могут быть банковские гарантии, поручительства, залог имущества, в том числе в виде акций, иных ценных бумаг, паев, в размере не менее 100 процентов предоставляемого кредита. Обеспечение исполнения обязательств должно иметь высокую степень ликвидности.
Обязательным условием предоставления бюджетного кредита является проведение предварительной проверки финансового состояния получателя. Уполномоченные органы имеют право на проверку получателя бюджетного кредита, а также на проверку его целевого использования в любое время действия кредита. Кредит может быть предоставлен только тем юридическим лицам, которые не имеют просроченной задолженности по ранее предоставленным бюджетным средствам на возвратной основе.
Средства бюджетного кредита перечисляются заемщику на его бюджетный счет в кредитной организации. Осуществление операций и платежей за счет средств бюджетного кредита осуществляется заемщиком самостоятельно в соответствии с целями кредита и в порядке, предусмотренном гражданским законодательством. Одной из форм государственного кредитования является изменение срока уплаты налогов и сборов (глава 9 Налогового кодекса РФ).
Заключение
Характеристикой инвестиционной деятельности является инвестиционная активность, отражающая в динамике размер и структуру инвестиционного портфеля. Здесь под понятием портфель мы понимаем всю совокупность собранных воедино различных инвестиционных ценностей, служащих инструментом для достижения конкретной цели субъекта инвестиционной деятельности. И чем больше объем портфеля, чем разнообразнее его структура, тем для хозяйствующего субъекта, а также инвестора, яснее стратегическая перспектива. Общественное значение инвестиционной активности определяется ее содержанием (структурой инвестиций), направленностью и тем, насколько она отвечает объективным потребностям экономики в стратегической перспективе.
Классификация и структура инвестиций позволяет не только их грамотно учитывать, но и анализировать уровень их использования со всех сторон и на этой основе получать объективную информацию для разработки и реализации эффективной инвестиционной политики.
Инвестиции делятся по признаку целевого назначения будущих объектов, по формам воспроизводства основных фондов, по источникам финансирования, по направлению использования, по объектам вложения, по характеру участия в инвестировании, периоду инвестирования, формам собственности инвестиционных ресурсов, региональному признаку.
Данная классификация и структура позволяет более детально представить инвестиции и более глубоко проводить анализ с целью повышения эффективности их использования.
Достижение в России финансовой стабилизации тесно связано с деятельностью, направленной на повышение объема инвестиций. Очевидно, что рост российской экономики и обеспечение благосостояние населения невозможны без капиталовложений государства в реальный сектор экономики.
Список используемой литературы
1.Анискин Ю.П. Управление инвестициями: учеб. пособие/ Ю.П.Анискин.- М.: Омега-Л, 2021.- 192с.
2.Басовский Л.Е., Басовская Е.Н. Экономическая оценка инвестиций: учеб. пособие/Л.Е. Басовский, Е.Н. Басовская.- М.: ИНФРА-М, 2009.- 241с.
.Бахрин П.И. Инвестиции;учебн / П.И. Бахрин.- М.: Издат.-торг. Корпорация ” Дашков и К”,2009. – 547с.
.Блохина Т.А. Рынок институционных инвестиций: состояние и перспективы / Т.А. Блохина. – М.: Дело, 2008. – 370с.
.Веселов Д.В. Корпоративное управление и инвестиционная привлекательность предприятия / Д.В. Веселов // Финансы .-2009.- №1.-с.91-92.
.Груздев Д.Ф. Кто стучится в дверь ко мне?. Современные концепции прямых иностранных инвестиций// Д.Ф. Груздев//Российское предпринимательство.-2008.- N 9 – с. 88-92.
.Доронина Н.Г. Государственное регулирование инвестиций / Н.Г. Доронина.-М.:Городец, 2003. – 376с.
.Навой А. Прямые инвестиции: непрямой путь в экономику / А. Навой // Вопросы экономики.-2009.-№11.- с.63-75.
.Подшиваленко Г.П. Инвестиции: учебник/ Г.П. Подшиваленко.- М.: КНОРУС, 2008.-496с.
.Подшиваленко Г.И. Киселева Н.В. Инвестиционная деятельность: учеб. Пособие / Г.И.Подшиваленко, Н.В.Киселева.- М.:КНОРУС,2007. – 370с.
.Пупкова Г.А. Инвестиционная политика: что-то отстаем!// Г.А. Пупкова.//Российское предпринимательство.-2008.- N 11 – с. 38-41.
.Рамилова А. Прямые иностранные инвестиции как объект государственного регулирования / А.М. Рамилова. – М.: Центр, 2009.- 240с.
.Серов В.М., Ивановский В.С., Козловский А.В. Инвестиционный менеджмент: Учеб.пособие для Вузов / В.М. Серов, В.С. Ивановский, А.В. Козловский. – М.: ЗАО Финстатинформ, 2008. – 175 с.
.Суранов С. Инвестиционный отрыв / С. Суранов //Экономика и жизнь.-2008.-№2.-с.5.
.Тернавский А.А. Инвестиционный фонд РФ как инновационный инструмент государственной инвестиционной политики/ А.А.Тернавский// Финансы.-2007.-№11.-С.13-17.
.Черкасов В.Е. Международные инвестиции. Учебно-практическое пособие / В.Е. Черкасов. – М.: Дело, 2021. – 160 с.
.Чернов В.А. Инвестиционный анализ: учеб. пособие для вузов/ В.А.Чернов.- М.: ЮНИТИ-[ДАНА], 2008.- 159с.
.Чиненова М.В. Инвестиции: учеб. пособие/ М.В.Чиненова.- М.: КНОРУС, 2009.- 248с.
.Шарп У., Александер Г., Бэйли Дж. Инвестиции: пер. с англ. / У.Шарп, Г. Александер, Дж. Бэйли. – М.: ИНФРА-М, 2009 – 1028 с.
.Янковский К.П. Инвестиции: учеб. пособие/К.П.Янковский.- СПб.: Питер, 2008. – 368с.
Реферат: инвестиция саясаты –
Инвестиция саясаты
МАЗМҰНЫ:
Кіріспе
1. Инвестициялық қызметтің экономикалық мәні мен мазмұны
1.1 Ивестицияның пайда болуы және даму тарихы
1.2 Инвестицияның қызметі мен операциялары
2. Кәсіпорынның инвестициялық саясаты мен есебі
2.1 Кәсіпорынның инвестициялық саясаты
2.2 Инвестицияның түрлері мен есептеу әдістері
3.Қазақстан Респулликасының кәсіпорындарындағы инвестициялық қызметті қаржыландыру барысында кездесетін мәселелер және жетілдіру жолдары
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Кәсіпорын экономикалық қызмет көрсететін заңды категория, олар халыққа қажетті тауар өндірумен айналысады.
Шаруашылық іс-әрекеттер процесінде оған қатынасушылар күрделі қаржыны жүзеге асырады, реконструкцияға әрекет етуші ұйымдарды кеңейту және техникалық қайта жарақтандыру, тұрғын үй, коммуналдық және мәдени тұрмыстық құрылыстарға жұмсалатын шығындар күрделі салымдарды жүзеге асырады.
Кәсіпкер – бұл белгілі бір тәуекедділікпен өз капиталың салушы адам. Ал, Инвестор – бұл капиталды салған кезде, көбіне басқа біреудің ең алдымен ойлайтыны тәуекелділіктің аз болуы; инвестор – бұл күрделі қаржыны қаржыландырудағы делдал.
Бұл екі ұғым осы курстық жұмыстың ұғымдарының субъектілері болып табылады.
Қазіргі кезде Қазақстанда жүзеге асырылып жатқан инвестициялық процесс әлеуметтік – экономикалық дамуымыздың негізгі алғы шартына айналып, еліміздегі реформаларды табысты іске асырудың басты себебі болып отыр. Инвестициялар кез – келген ұлттық экономиканың маңызды да қажетті қоры болып саналады.
Сондықтан да кәсіпорындар үшін де инвестиция негізгі қажеттілік болып табылады.
Алайда инвестиция қажеттілік ретінде қолайлы стратегия мен тактиканы талап етеді.
Кәсіпорынның инвестициялық саясаты олардың таңдаған инвестициялық стратегиясының бір бөлігі болып табылады. Инвестициялау стартегиясы кәсіпорынның инвестициялық қызметінің ұзақ мерзімді мақсаттар жүйесін тұлғалайды.
1.ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘНІ МЕН МАЗМҰНЫ
1.1 Ивестицияның пайда болуы және даму тарихы
Инвестиция туралы ұғым банк ісі ғылымының арнайы бөлігі болып табылады. Бұл инвестициялық қызметтің неғұрлым белсенді және ірі ресурстар бар мүшелер. Сондай – ақ оларды ұйыммен және тұрғындармен жинақтарды тарту олардың инвестициялық ресурстар трансформациялануы өндірісті дамыту үшін оларды бөлу және пайдалану бойынша туындайтын экономикалық қатынастар табылады. Қазіргі уақытта инвестициялық процессті қаржыландыру нарықтық тетікті бір қалыпқа келтіру Қазақстан Республикасы экономиканың дамуының басты проблемаларының бірі болып табылады. Тиімді инвестициялық тетікті қалыптастыру арқылы өнеркәсіптік өндірісті қалпына келтіру және сапаны қайта құру үшін әр түрлі көз-қарастар мен тәсілдер ұсынылуда. Осыған байланысты экономикалық жақсы дамыған сигмент ретінде банктік жүйеге келтіріледі. Болашақ мамандар инвестициялық процесті ұйымдастыру және жүзеге асыру саласына, кәсіби білім алуына мақсатты теориялар және тәжірибелік түрде бағытталған шетелдерде қалыптасқан инвестициялық инфрақұрлымның, қызмет ету мөлшері және оларға банктердің қатысу тәжірибесін қарастырады.
Шаруашылық іс-әрекеттер процесінде оған қатынасушылар күрделі қаржыны жүзеге асырады, реконструкцияға әрекет етуші ұйымдарды кеңейту және техникалық қайта жарақтандыру, тұрғын үй, коммуналдық және мәдени тұрмыстық құрылыстарға жұмсалатын шығындар күрделі салымдарды жүзеге асырады.
Қазақстандағы болашақ басты міндеттердің бірі – XXI ғасырдың ортасына таман экономиканың алдыңғы қатарлы салаларын бет бұрыс жасау. Мұны іске асырудағы алғашқы орындардың бірі шетел инвестицияларын кеңінен тартуға бөлінеді.
“Инвестиция” деген сөз латынның “инвест” (салу) дегенінен шыққан. Енді кім инвестор, ол не салады, не мақсатпен және қайда салады деген сұрақтарға жауап туады. Капиталды салады, оның көптеген түрі болады:
Сөйтіп, нені салуға болады? ірі банктердің қаржылық ресурстары, өнеркәсіптік фирмалардың миллиардтаған пайдалары, жай адамдардың жинаған ақшалары, кәсіпқойлық дағды мен қабылеттілік “ноу-хау”, әрбір бизнесменнің денсаулығы мен уақыты. Мұнда инвестиция жөнінде кеңінен қандай да болмасын қаржыны ірі және ақша ғана болуы емес салудан кейіннен табыс, пайда алу көзделеді.
Бұл – акцияны сатып алу, олармен биржадағы ойынға қатысу, бартерге жұмсау, тауарлы-материалдық запастармен сауда жасау және басқадай толып жатқан ойындар да болуы мүмкін.
Инвестиция дегеніміз – табыс алу мақсатында кәсіпкерлік және басқа да қызмет түрлері, объектілері, ақша қаражаттар технологиялар, машиналар, жабдықтар, тауарлық белгілер, несиелер, басқа да мүліктік құқықтық интелектуалдық құндылықттар.
Инвестициялық қызмет бұл – инвестицияларды салып және инвестицияларды жүзеге асыру бойынша тәжірибелік әрекеттер жиынтығы.
Инвестициялаудың тар кәсіпқойлық анықтамасы бұдан да қатты, мұнда қаржы салымы ең алдымен бизнестің материалдық бөлігіне жұмсалады: жабдықтарды сатып алу және орнату, техникаға, шикізатқа, ғимарат құрлысына. Қандай болмасын кәсіпорнының материалдық бөлігі негізгі және айналым қаржыларын енгізеді. Теоретиктер “мұның бәрін “нағыз капитал” терминіне қосып атайды.
Енді қаржыны кімдер салады ? Негізгі салымшылар кәсіпорындар, фирмалар, мемлекет және халық.
Инвеетицияны жүзеге асырушы заңды және жеке тұлғалар,бұлар коммерциялық тәуекелділікке қарай инвесторларға, кәсіпкерлерге, саудагерлерге және ойыншыларға бөлінеді.
Инвестор – бұл капиталды салған кезде, көбіне басқа біреудің ең алдымен ойлайтыны тәуекелділіктің аз болуы; инвестор – бұл күрделі қаржыны қаржыландырудағы делдал.
Кәсіпкер – бұл белгілі бір тәуекедділікпен өз капиталың салушы адам.
Саудагер – бұл белгілі, алдын-ала есептелінген тәуекелділікке баруға дайын адам.
Ойыншы – қандай да болмасын тәуекелдікке баруға дайын адам.
Инвестициялау мақсаты – табыс, пайда, кіріс.Кірісті қаржыны бизнестің материалдық бөлігіне салмай-ақ алуға болады. Бірақ белгілі жағдай, ұзақ мерзімді кәсіпорнының әрекеттерінде, олардың тек қана қаржылық- саудагерлік іс -әрекеттермен ғана шұғылданып, негізгі қорларын жаңартуды ұмытып кететіндері де болады. Ондайлар бәсекелестерінен қалыпқояды, ал мұның өзі нарықтықдаму жағдайында өте қауіпті болады.
Сыртқы экономикалық қызметтің маңызды аспектісі – шетел инвесторларының қатысуы және республика экономикасын тұрақтандыру үшін шетел кредиттерін тарту. Бұл қаражаттар ұлттық шаруашылықтың құрылымын жетілдірудің басым міндеттерін шешу, рынокты тұтыну тауарларымен молайту және экспорттық әлуетті кеңейту үшін нысаналы әрі тиімді пайдаланылуы тиіс. Сыртқы кредиттерді қамтамасыз ету үшін алтын-валюта резервтері жасалған, олар сонымен бірге ұлттық валютаны да қамтамасыз етеді. Кредиттерді қамтамсыз етудің басқа нысаны экспорттық тауарлардың қорлары болып табылады.
Шетелдік инвестицияларды тарту үшін қажетті жағдайлар жасалуы тиіс:
1)шетелдік инвесторлардың қызметімен байланысты әкімшілік рәсімдерді ықшамдау: жұмыс істеу құқығына, ел ішінде жүріп-тұруға, кедендік және шекаралық бақылаудан өтуге рұқсаттар беру, рұқсатнама беру болып табылады.
2)елдің ұлттық мүдделері үшін қызмет түрлеріндегі басымды салық жеңілдіктерін және басқа жеңілдіктерді беру жеңілдетілген мөлшерлемелер, инвестицияларға немесе кредиттерге салықтық шегерімдер, жеңілдетілген баждар, жеделдетілген амортизация.
3)жерді, жылжымайтын дүние-мүлікті пайдалану құқығын
қамтасасыз ету, қызметкерлерді оқытуға субсидиялар беру;
4)пайда әкетіліміне үкімет кепілдіктерін немесе оны қайта
капиталдандырудың жеңілдетілген шарттарын беру.[17; 448-456 бет]
Жаңа қоғам өзінің соны өзгерістерін бірге ала келетіні белгілі. Сол сияқты нарықтық экономика да біздің қоғамға инвестиция ұғымын ала келді. Бұл өркениетті әлемде әлдеқашан қарым-қатынастың қалыпты заңдылығына айналып кеткен ұғым болып табылады. Елімізге келген шетелдік инвесторлар мұнай мен газ саласына көбірек қаржы құйғаны мәлім. Қазіргі уақытта да инвестицияның басым бөлігі кең-қазба байлықтарын құрайды. Өз кезегінде Қазақстанның сыртқы саясат саласындағы атқарып жатқан іргелі істері елімізге шетелдік инвестицияның көптеп келуіне жол ашып отыр. Оның сыртында елдің ішкі саяси тұрақтылығы, экономикадағы реформаның бірізділікпен жүзеге асырыла бастауы сырттан келетін қаржының тұрақтылығына мүмкіндік береді. 1993 жылдан 2003 жылға дейінгі кезеңде Қазақстан экономикасына 25,8 миллиардтан астам АҚШ доллары көлемінде тура шетел инвестициясы тартылды. Сараптамалық бағалау бойынша Орталық Азияға келген тура инвестициялардың 80 пайыздан астамын Қазақстан экономикасы алып отыр. Дүниежүзілік банк біздің елімізді инвестициялар әкелуге өте қолайлы 20 елдің қатарына қосты. Халықаралық “Мооdy′s Investors Service” рейтинг агенттігі Қазақстанға қаржыландыру мен инвестициялаудың жаңа, өте жоғары рейтингін берді. Бұл Қаржы министірлігіне төмен пайызбен, біріншіден, кредиттер алуына мүмкіндік береді. Екіншіден, екінші деңгейдің барлық банктерінің тиісті рейтингтері жоғарылайды. Енді бұған Қазақстанның нарықтық экономика мемлекеті ретіндегі танылғанын қоссақ, бүкіл дүние жүзі біздің еліміздегі тұрақтылықты, саяси тұрлаулылықты, экономиканың артуы мен реформалардың біз қалаған бағытта дамып келе жатқанын танып отырғаны тұлғаланып шығады.
Қазақстанда нарықтық реформаларды табысты жүзеге асыру үшін Бүкіл дүниежүзілік банк, Халықаралық валюта қоры, Еуропалық қайта құру және даму банкі, Ислам даму банкі, Азия даму банкі секілді беделді халықаралық қаржы институттарымен, басқа да халықаралық қаржы мекемелерімен іс-әрекетті үйлестірудің үлкен мәні бар. Сонымен бірге Қазақстан Республикасы бүгінде дүние жүзіндегі үлкенді-кішілі 55 халықаралық ұйымға мүше болып табылады, олардың 61-іне қаржылық міндеттемелер төлеу көзделген. Осыған сәйкес республика халықаралық қаржы-кредит және басқа ұйымдарға қатысудан туындайтын мүшелік жарналарды, борыштық операциялар мен мәмілелер бойынша қажетті төлемдерді жүзеге асырады. Айта кету керек, 1992 жылдан бергі уақыт ішінде Қазақстанның халықаралық ұйымдарға берешегі 21 миллион АҚШ доллары көлеміне жеткен.
1.2 Инвестицияның қызметі мен операциялары
Инвестициялық қызмет бұл– инвестицияларды салып және инвестицияларды жүзеге асыру бойынша тәжірибелік әрекеттер жиынтығы.
Қазіргі кезде Қазақстанда жүзеге асырылып жатқан инвестициялық процесс әлеуметтік – экономикалық дамуымыздың негізгі алғы шартына айналып, еліміздегі реформаларды табысты іске асырудың басты себебі болып отыр. Инвестициялар кез – келген ұлттық экономиканың маңызды да қажетті қоры болып саналады. Инвестициялық жобаларды іске асыру өндірісті жетілдіріп, сатылатын тауарлардың сапасын арттыру онымен қоса жұмыс орындарының көбейіп, тұрғындарды еңбекпен толығымен қамтамасыз етуге, сөйтіп халқымыздың өмір деңгейінің өсуіне мүмкіндік береді. Сонымен, елімізде жүргізіліп жатқан инвестициялық процесті экономикалық пайда кіргізіп, әлеуметтік саланың өркендеуіне жағдай жасайтын қызмет деп қарастыруымыз керек. Осыған орай, инвестициялық іс – әрекетті талдауда оның тиімділігіне экономикалық шаралармен бірдей әсер ететін әлеуметтік шараларды ерекшелеудің маңызы зор. Бұл тұрғыдан инвестициялық іс – әрекетті екі құрамдас бөлікке жіктеуге болады. Экономикалық құрылым мынадай элементтерден және инвестициялық іс-әрекеттің нәтижесінен тұрады:
- Пайда табу. Түскен пайданың өзі екі аспектіні қамтиды: экономикалық, яғни инвесторлар пайда тауып оны қайта өндіріске жұмсайды – реинвестирование және әлеуметтік, тапқан пайданының белгілі бір бөлігі инвестордың әлеуметтік қажеттілігіне жұмсалады.
- Жоғарыда көрсетілген пайданың негізінде жұмыскерлер де табыс тауып, соның негізінде өздерінің, жанұяларының әлеуметтік қажеттілігін өтейді.
- Пайдадан түскен салық пен өтелімдер мынадай мақсаттарға жұмсалады:
- Міндетті медициналық қамсыздандыру қорына;
- Мемлекеттік зейнетақы қорына;
- Аймақтық бюджетке;
- Республикалық бюджетке;
4. Өнеркәсіптік әлеуметтік даму қорын құру.
Егер фирма салымдары бойынша ең жоғары тиімділікке жетуге тырысса, онда олардың басшылары инвестициялаудың базалық принциптерін есептеуі керек.
1. Инвестициялаудың шектеулі тиімділігі
2. “Замазкалау” принципі.
Сылап, бітеу жұмысына келетіндей инвестиция жүргіз. Шешімді қабылдап алғаннан кейін, инвестицияны іске асыру барысында ол еркіндікті енді оған бармау алмастырады, Мәселен, қандай станокты сатып алуға, не жалға алуға немесе өзің өндіргің келеді де, бұл операцияны жүргізу үшін қанша кредит аласың, оны қандай мерзімге және қанша проценттік мөлшерде алуға шешім жасауға еріктісіз. Ал, бұл операциялардың бәрін жасап болғаннан кейін, қайтадан қайту оңайға түспейді, өте қыйын болады. Бұл станокты көп жыл бойына пайдалану керек болады, алған кредит үшін проценттерді төлеу керек болады. Сөйтіп, сылап-бітеу процесінен шыға алмай, байланасың да қаласың, өйткені иңвестициялық жоба күшіне еніп алғаннан кейін еркін қимыл-әрекеттерге баруың шектеулі болып қалады.
Мұнан еркін шешімділікке және басқа әрекеттерге баруың мүлдем тиылды деуге болмайды. Әрине, сатып алған станокті қайтадан сатып жіберуге де болады немесе акциялардан да құтылуға болады да, “дезинвестирование” деп аталатынды жүргізуге болады. Көбінесе осыны жүргізеді. Қатені кейінге қалдырудан гөрі, тезірек түзетуге тырысу керек. Бірақ қатені тузеу үшін уақыт та кетеді, ақша да жұмсалады, басқару қызметінде шәлгездік туады, іскер серіктестермен байланыс үзіледі.
Мысалға, әлгі сатып алынған станокты алсақ, оны 1 жыл бойы пайдаланып келеген. Конъюнктура өзгеріп кетті де, енді оны пайдалануға мүмкіндік болмай қалды, оны 10 жыл бойы пайдаланбақ болған. Осы 10 жылға есептеліп кредит алып, әкеліп беруші және сатып алушылармен келісіп, амортизацияны да есептеп, тиісті ұзақ мерзімді келісім шарттарды жасап қойған. Дезинвестирование жүргізуге шешім қабылдап, қателіктерді жөндеуге бару керек болады, бірақ қателіктерді жөндеуге ештене төлемейтін болды. Кредит үшін (10 жыл) төлеу керек, әкеліп берушіге шартты бұзғаны үшін айып пүл төлеу керек, өйткені ол станоктың жетіспей қалған бөлшектерін әкеліп берген болатын, олар да 10 жыл бойы тиімді келісім бойынша пайда алатынына сенген болатын. Өнімді сатып алушыларға да 10 жыл бойы беріп тұру жөнінде шартқа отырғандықтан, оларға да төлеу керек. Өткізуші ұйымдарға да осы тәртіп бойынша төлеу керек. Мұнан да сорақы жағдай, жабдықтарды қайтадан сатқан кезде туады. Мұны рынокте әлі қалай сата алады? Қандай бағаға? Диллер саудалық-делдалдық үшін қанша алады?
Сөйтіп, қатені түзеу үшін қететін шығындар түгелімен кәсіпорын қалтасынан шығады. Осындай батпаққа батқаннан шығу өте қиын болады. Ал, егер осында “байланып қалу” бір уақытта 3-4 инвестициялық жоба бойынша болғанда не болады? Капиталды сіңіру саласы үлкен болып қалғанда, іскерлік серіктестіктер де мықтылар болады да, қатені түзеу үшін көп шығынға бататының анық болады. Міне, осыдан барып, инвестициялық жобаны іске қоспас бұрын, алдын-ала оның тиімділігін есептеп алған жөн. Тіпті 100 беделді фирмалар ақыл бергенімен, қате жібермеймін деп ойлауға болмайды. Нарықтың аты нарық. Бәрібір тәуекелділіктің аз болғаны дұрыс. Кәсіпорын басшылары тиісті шешім қабылдаудан қорықпауы керек, олар өздерінің жоспарларын жөндеуде өте икемді болулары қажет, конъюнктураның уақытша өзгеруіне және басқадай фактордарды көре біліп, тиімді істерді бастай алулары қажет.
3. Күрделі қаржыны салуда материалдық және тиімділіктерді бағалау үйлесімділік принципі. Тиімділікті бағалаудың үш варианты бар:
1)Шығындар мен шығарудың салыстырмалы бағаларын салыстыру арқылы, яғни тек қана құндылық, ақшалай таддау.
Бірақ әлемдік инвестиция жасау тәжірибесі тек қана тиімділіктің ақшалай бағалануы жеткіліксіз екенін көрсетіп отыр.Әсіресе, мұндай тәсілдік инфляцияның ауыздықсыз кеткен жағдайында, су түбіне мүлдем батырады. Сондықтан ақшалай бағалауды техникалық есептеумен толықтыру керек болады.
2)Тиімділіктің ақшалай және техникалық белгілерінің үйлесімділігі. Бұл тәсіл сенімдірек болады. Өйткені инвестициялық жобаға салынған технологияға көп жағдай байланысты. Өндірістік күш-қарқынның артуының өзі тікелей технологияға қарай болады да, осыдан барып, инвестициялық мақсаттардың жүзеге асуына себебін тигізеді.
3)Тиімділікті бағалаудағы таза түріндегі техникалық тәсіл. Бұл бизнестегі нарықтық бағалауды есепке алмайды, сондықтан оның қолданылуы: әзірше Қазақстан жағдайында басты орында болмай тұр.
4. Үйренушілік шығындар принципі.
Үйренушілік шығындар деген не? Бұл – жаңа инвестицяялық ортаға үйренуге байланысты болған барлық шығындар. Бұларды қайта құрудан және кадрларды қайта даярлаудан жоғалтқан өнім шығарумен өлшенеді, жаңа жабдықтар қойылғанда, оны конъюнктура өзгеруіне қарай, қайтадан өзгертіп, құрастыру керек болады.
Уақытша жоғалту деген – табысты да жоғалтумен бірдей деп есептелінеді.
Әрқашанда да жаңа инвестиция жөніндегі шешім мен оны іс жүзінде асыру, орнын толтыру арасында уақытша қалып қоюшылық «лаг» бола береді. Бірден үйренушілік болмайды. Қандай да болмасын үйренушіліктің өзінің шығындары болады: жаңа хабарлар керек, жаңа технология, кадрларды қайта даярлауға қаржы керек болады. Бұлай болмағанда, тездету үшін төлеу керек. Мысалы, жаңа заводты қайта салу керек болады, оны жарты жыл ішінде. Бірақ мұндай құрылыстың құны “алтынмен” тең болып кетеді.
Өндірістік инвестицияаудағы үйренушілік шығындары одан да асып кетеді. Жабдықтарды орнаттық делік, технологиясы да дұрысталды. Бірақ нарықтық конъюнктура өзгерді де, енді технологияны қайтадан өзгертіп, оған орай жабдықтарды да қайтадан жаңғырту керектігі туады.
Қол жұмыстарын машинамен ауыстырғыңыз келді делік. Бұл да белгілі үйренушілік шығындарды керек етеді (тура және жанамалық). Солардың кейбіреулерін ғана атайық: кадрларды қайта даярлау, ескі жабдықтарды сатып, жаңаларын орнату, жұмысшылар мен қызметкерлерге жұмыс істемеген уақыттары үшін төлеу керек (тиісті қысқартулар операцияларды), ескі келісім шарттардың орындалмай қалғандарына айыппұл төлеу.
Мұнан туындайтын қорытынды :үйренушілік шығындарды жаңадан өндірілген өнімдерді сататын бағаға қосып жіберу. Бұл баға өндіріске қажетті шикізат, материалдар, технологиялар, жабдықтарға кететін бағалардан жоғары болғанда ғана, бұл вариант бойынша капиталды салудың артықтығы айқын көрінеді. Сіздің өнімге сұраным көбейген сайын, үйренушілік шығынына да іркілмей бара беретін боласыз.
Сұраным бағасы ұсыным бағасынан көп болып, ең бастысы көп уақыт осылай тұра берсе, сіздің үйренушілік шығындарына қарамай-ақ , бұл инвестицияларыңыздың тиімділігін тәжірибе толық көрсетіп берді.
5. Мультипликаторлық (көбейткіш) принципі.
Мультипликаторлық принцип салалардың өзара байланыстылығына сүйенеді. Бұл дегенің, мәселен, автомобильге деген сұраным өзінен өзі келеді де оның технологиялық істеріне керек тауарларға да сұранымды арттырады: металдар, пластмасса, резина және тағы басқалар. Өңдіріс технологиясын білу арқылы өзара қатынастық коэфффициенттерді есептеп шығаруға мүмкіндік туғызады. Мысалы, егер биржалық баға белгілеуде машина жасаудың құны көтерілетіні белгілі болса, машина жасаудың технологиялық байланыстылығы бізге белгілі болғандықтан (басқа салалармен), алдын-ала бұл байланыстылықтың мультипликациялық күшті әсерін есептеп шығара аламыз. Мәселен, фирма машина жасауға пластмаса шығарады делік.
Сөйтіп, келешектегі кірістің қандай болатынын білесіз. Мультипликатор арқылы салалар арасында байланыстылықты анық көрсетіп, оны сан жағынан да білдіреді.[2; 67]
Күш беруші саланың мультипликатор арқылы нәтижесі әр түрлі және әр түрлі уақытта болады. Егер мысалы, ондай тасыңыз ауыл шаруашылық техникасы болса, онда мультипликатор және технологияны жақсы білуіңіз арқылы толқынның сізге қашан кәсіпорнына келетінін, кірісті көтере немесе азайта ма, бәрін есептеп аласыз. Инвестициялық стратегияда мұны да есептеу қажет болады.
Мультипликатордың күш әсерінің азаюы сіздің кәсіпорны саласының басқа саладағы – генераторлық сұраным мен кірісінен біртіндеп алыстай беруіне қарай болады. Кейіннен мультипликатордың күш әсері уақыты жеткен сайын әлсірей бастайды. Мұнан кейін күш беретін жаңа сала пайда болады да, инвестиция стратегиясын қайтадан түзеуге тура келеді. Өйткенірынок үнемі қозғалыста болып түрады.
6.Q – принципі
“Q” – принципі – бұл қор биржасындағы бағалау мен актив құнын нағыз қалпына келтіру арасындағы өзара тәуелділік. Бұл тәуелділіктің көрсеткіш – қатынасы :
Q ═ дің биржалық бағалануы (құндылығы) /бұл активтерді ауыстырудың (сатып алу) күнделікті шығындары.
Егер бөлшек бірліктен үлкен болса, онда инвестиция жүргізу тиімді болғаны (үлкен болған сайын, одан әрі тиімді болады). Мәселен, үйдің рыноктық (биржалық) құнының, оны салудағы күнделікті құнына қарағанда, артық болуына қарай, үй салуды ынталандырады, өйткені бұл үйді жаңа үймен ауыстыруға кететін шығындардан ол үйдің рыноктік бағасының артық болуы.
Сөйтіп, инвестициялау тиімділігі сұраным бағасы мен ұсыным бағасының өз ара қатынастарына байланысты болады. Егер тұтастай кәсіпорнын (фирманы) сатып алуға инвестицияны салуға есептегенде:
Q ═ фирманың барлық биржалық құны /оның материалдық бөліктерін орнына келтіру шығындары.
Тұтастай алғанда, бұл принциптің қолданылу деңгейінің аз болуы, мемлекеттік реттеушіліктің көп болуына қарай туады.[16;138-144]
2. Кәсіпорынның инвестициялық саясаты мен есебі
2.1 Кәсіпорынның инвестициялық саясаты
Кәсіпорынның инвестициялық саясаты олардың таңдаған инвестициялық стратегиясының бір бөлігі болып табылады. Инвестициялау стартегиясы кәсіпорынның инвестициялық қызметінің ұзақ мерзімді мақсаттар жүйесін тұлғалайды.
Инвестициялық саясатты әзірлеу барысында мақсатқа сай, келесі белгілерді сақтау керек.
- Жоғары экономикалық, ғылыми-техникалық, экологиялық және әлеуметтік тиімділікке жету.
- Салынған капиталдан кәсіпорын қолайлы табыс табуы керек.
- Қаржылық ресурстарды оңтайлы пайдалану
- Инвестициялар тиімділігін жоғарылату үшін мемлекет араласуын қолдау
- Шетел инвесторларынан несие жеңілдіктерін алу
- Инвестициялық тәуекелділікті азайту
Коммерциялық тәуекелдіктің әсер етуі (құрылыстық, өндірістік және көліктік) т.б жобалау табысының өзгеруі және сәйкес тиімділіктің төмендеуі. Мұндай тәуекелдіктер тапсырыс берушілер арқылы азайтылуы мүмкін. Қаржылық қордың құрылуын, коммерциялық сақтандыруды және инвестициялық қоржындардың әртараптандырылуын, коммерциялық емес тәуекелдіктерден қорғауды Қазақстан Республикасының Үкіметімен қадағаланады.
Мемлекеттік капиталдық салымдарды қаржыландырудағы шығындар қарастырылады.
Мемлекеттік бюджетте-егер де олар сәйкес федералдық мақсатты бағдарламаға кеткен шығыстардың бөлігі болса.
Қазақстан Республикасының субъектілер бюджетінде егерде сәйкес аймақтық мақсатты бағдарламаға кеткен шығындар болса.
Мемлекеттік бюджет шоттарынан қаржыланатын инвестициялық жобаларды әзірлеу, қарастыру және бекіту сияқты федералдық мақсатты, бағдарлама мемлекеттік бюджеттің орындалу есебін көһрсету барысында, бюджеттік несиелердің өтелу есептері де көрсетіледі.
Бюджетті орындайтын органдар берілген бюджеттен нестелер жөнінде реестр жүргізеді.
Егер капиталдық салымдар кәсіпорындар мен корпорациялардың меншік құралдарының негізінде жүзеге асатын болса, құрылыс жөніндегі серіктестер қаржылық салымдардың қаржыландыру шартын және тәртібін анықтайды.
Қазіргі кезде құрылыс салушы кәсіпорындар өз бетінше инвестициялық бағдарламаларды жасайды және өткізу үшін қажетті материалдық және қаржылық ресурстарды үлестіреді. Кәсіпорынның инвестициялық бюджеті директивті құжат болып табылмайды, керісінше капиталдық салымдарды қаржыландыру көздерінің стратегиясын белгілейді.
- Менеджментті қоса отырып, жобаны өткізудің ұйымдық жоспары
- Өнім және менеджментті қоса отырып, жобаны өткізудің ұжымдық жоспары
- өнім және маркетинг жоспары
- жобаны өткізудің қаржылық жоспары
- капиталдық салымдардың экономикалық тиімділігін бағалау
Жобаны өткізудің қаржылық жоспары бизнес-жоспардың басты бөлігі болып табылады. Ақша ағымдары ағымдағы инвестициялық және қаржылық қызметтер арқылы анықталады. Қызметтердің әрбір түрі бойынша есептер кәсіпорынның ақшалай қаражаттарының жыныстануы мен сальдо түсімінің белгіленуімен анықталады.
Кәсіпорынның инвестициялық қызметін әзірлеу барысында жобаларды өткізумен байланысты мүмкін болатын тәуекелділіктерді мақсатты бағалау керек.
2.2 Инвестицияның түрлері мен есептеу әдістері
Инвестициялар бірнеше түрге бөлінеді: венчурлық, тікелей, портфельдік, аннуитеттік түрде болады. [Қосымша А]
Венчурлық капитал – бұл тәуекелділік күрделі қаржыны салуды білдіруде қолданылатын термин. Венчурлық капитал үлкен тәуекелділікпен жаңа іс-әрекет саласына салынатын инвестиция. Мысалы, жаңа акцияларды шығару түрінде. Венчурлық капитал өзара байланыстары жоқ жобаларға салынады да,салынатын қаржының тез арада орнына келуіне есептеледі.
Күрделі қаржының жүзеге асуы, кәсіпорның клиенттердің акцияларының бір бөлігін сатып алу арқылы немесе оған қарыз беріп, оның ішінде ол қарыздарын акцияға айналдыруымен жүргізіледі. Капиталды тәуекелділікпен салу жаңа технологияны енгізген ұсақ инновациялық фирмаларды қаржыландыру қажеттілігінен туады. Тәуекелділік капиталға әртүрлі капитал түрлерін үйлестіре береді: қарыздық, акционерлік, кәсіпкерлік. Ол сондай-ақ ғылыми-өнертапқыштық фирмалардың-венчурлық деп аталатын құрылуына деддалдық жасайды.
Тікелей инвестициялар – бұл шаруашылық субъектісіне табыс алу үшін және осы шаруашылық субъектісінің басқару органдарына қатынасуға құқыққа ие болу үшін, жарғылық капиталға өзінің салымын салу.
Портфельдік инвестиция – бұл өзінің портфелін құрап алумен байланысты және бағалы қағаздар мен басқадай активтерді сатып алу болады. Портфель – бұл әртүрлі инвестициялық құндылықтардың бірігіп жыйнақталғаны болады да, салым иесінің нақтылы инвестициялық мақсатқа жетуіне қызмет көрсететін құралы. Портфельге бағалы қағаздардың бір түрі немесе әртүрлі инвестициялық бағалылықтар:акциялар, облигациялар, жыйнақ және депозиттік сертификаттар, аманаттық куәліктер, сақтандыру полистер және басқалары кіреді.
Аннуитет – жеке адамның салған инвестициясы. Бұлзейнеткер болып кеткеннен кейін, кейбір аралықтарда оған үнемі белгілі кіріс әкеліп тұратын салымы. Бұл – негізінен сақтандыру және зейнетақы қорына салынатын қаржы.
Сақтандыру компаииялары және зейнетақы қоры қарыздықміндеттемелер шығарады да, оның иелері келешекте оны аяқ астынан болып қалған шығындарын жабуға пайдалана алады. Өзін-өзі сақтандыру арқылы, мезгілсіз қайтыс болған жағдайда, қаржылық қыйыншылыққа ұрынбайды. Зейнетақылық қор өз клиенттерін зейнеткерлікке шыққаннан кейін ақшалай қормен қамтамасыз етеді. Сақтандыру компаниялары өмірін қамсыздандырғандарға сақтандыру полисі бойынша бір уақытта алғысы келгендерге ақша немесе ануитетті беруі мүмкін.[2;184]
Инвестицияның орны толу мерзімі, тәуекелділік жағдайы, алдағы инфляция қарқыны, салық төлемдерінің жағдайына қарай келіп, оның тиімділігін қалай анықтауға болады?Сұрақтан сұрақ туып, басқадай тиімді тәсілдің болмағаны ма?
Ең тиімді, оңай тәсіл болып, ақшаны дұрыс пайдалану тек оны банкке салып, процент алу ғана.Осыдан келіп, ең бірінші ережеге айналғаны: ақшаны банкте сақтаудан гөрі қаржыны өндіріске жұмсап, бағалы қағаздарға және тағы басқаға беру арқылы, егер бұлардан таза пайданы (салықты шығарып тастағанда) көбірек алғанда.
Инвестициялық шешімге барғанда, онымен біргеинфляцияны да есепке алу қажет. Егер, біз жыл аяғында пайданы100.000 теңге көлемінде аламыз деп есептесек, алдағы болатынинфляция қарқынын 10% деп есептесек, онда нағыз пайда 90мың теңге ғана болады.
Егер инвестор 100 мың теңгені 15% жылдық өсіммен салғанда, инфляция болмаса, жыл аяғында 15000 кіріс алады. Сондықтан, 10% инфляция болғанда, инвестор жылдық процентті (15% 10% = 25%) 15% кем салуына болмайды.
Тағы бір мысал келтірейік. Сіз бір шаруашылық объектісін салуға 500 мың теңге салатын болдыңыз. Егер инфляциядеңгейінің болжамы жылына 8% болады делінгенде, онда сізді салған инвестицияңыздың тиімді болуы мына жағдайларға байланысты болады. Егер жылына алатын пайдаңыз 40 теңгеден асқанда, яғни 500 мың теңгеден 8% – түскен. Ондамұндай әдіспен баруыңыз сіздің инвсетицияны сақтауды және ұлғайтуды қамтамасыз етеді.
Мұнан кейінгі – екінші ереже: егер инвестициялау тиімділі инфляция қарқынынан асып жатса, қаржыны инвестициялау, мәні арта түседі.
Қайта орнына келуге мерзімі – бұл қаржы салымының басындағы көлемін жобадан түскен пайда есебінен орнына келтіруге қажетті кезең.
Мұндағы пайда деп отырғанымыз таза пайда яғни, салықты алып тастағаннан кейінгі, оған қаржылық шығынды, проценттерді және амортизацияны қосқандағы.
Пайданың жай нормасына негіз болатыны пайдалану жөніндегі есептесулер. Бұл бойынша бір жыл бойына пайдаланылған пайданың ең соңғы инвестициялық шығынға қатынасын есептеп шығаруға мүмкіндік туады. Сөйтіп, пайданың жай нормасының көлемі, пайда мен капиталдың қалай анықталғанына байланысты болады. Есептеп шығару варианттары:
1) Жалпы пайда немесе салық алынатын, жалпы инвестициялық шығынға жатқызылған пайда;
2) Таза пайда жалпы инвестициялық шығынға жатқызылған амортизация.
Пайданың жай нормасының кемшіліктері болады:
а) негізге алатын белгілі бір жылды табу қыйын болады;
б) пайданың жай нормасы салықтық жеңілдік болғанжылдарды есепке алмайды.
Компаундинг: бұл әдістің мәні мынада – жыл сайынғы кірістің өсуіне қарай, капиталдың базалық сомасының қалай өсетінін есептеп шығамыз.
Мұндай есептің тәжірибелік мәні: егер өсу процентін өзгерте алмасаңыз, онда келешек кірістің көлеміне қажетті болатын базалық соманы өзгерте аласыз. Егер алғашқы салынған салым сомасы сізге оңай болмаса, онда сіз жылма-жылға кірістің процентін көбейтуге тырысыңыз, сонан кейін бірнеше нақтылы жылдардан соң өзіңіз тілеген, өскен мөлшердегі сомаға жетесіз.
Үшінші варианттың мүмкіндігі бар: базалық сома да, процент те сізге байланысты емес. Онда сіз бәрібір, бірнеше жылдардан кейін барып, өзіңізге қажетті сомаға қолыңыз жетеді. Егер де, қандай да болмасын вариант бойынша, өзіңізге қажетті сомаға өзіңізге керекті уақытта жете алмасаңыз, онда бұл варианттан алдын-ала бас тарту керек те, инвестицияны басқа біреуіне салу керек болады.
Мына мысалды қарап көрейік. Сіздің старттық сомаңыз 10000 теңге. Әр жұма сайын, бизнестің кірісі – 23%. Базалық сома 1250 теңгеге өсу үшін неше күн керек болады? Мұнда қажетті өсуге жеткенше инвестициялауды жүргізе береміз. Осындай есуге қол жеткізу үшін қанша уақыт керек болады, егер осы соманы басқа бір бизнесменге әр жұма төлемін 15% кредитке берсек?
Инвестициялық процесс әр уақытта да тәуекелділікпен байланысты болады, өйткені уақыт анықтауды күшейте түседі, шығындардың орнын толтыру мерзімі ұзақ болған 1 жобаның тәуекелділігі қиындай түседі.
Сондықтан, шешім қабылдағанда уақыт факторын есепке алу қажет яғни, шығындарды бағалау, түсімді, пайданы қандай да болмасын жобаның іске асуындағы экономикалық тиімділікті уақытша өзгерістерді есептей отырып, бағалау керек.Бұл операция шығындарды дисконттау деп атайды да, мұны әдетте бірнеше бара-бар варианттарға жасайды, яғни мезгілдегі шығындарды белгілі бір уақытқа келтіру процесі.
Дисконттаудың негізі болатыны қандай да болмасын сома келешекте алына ма, бүгінгі күнінде де объективті пайдалылығы төмен болады, егер осы соманы айналысқа салып кіріс әкелуге жұмсасақ, онда ол бір жылдан соң, екі, үш жылдан кейінде де сақталып қана қоймай, ол өсе береді.
Дисконттау арқылы қазіргі соманың ақшалық эквивалентін келешектегі алынатын сомадан анықтауға мүмкіндік болады. Ол үшін, келешектегі күткен соманы, күрделі процент ережесі бойынша, белгілі мерзімдегі өсетін табысқа азайту керек. Егер, біз бүгін 100000 теңгені 10% жылдықпен инвестицияласақ, онда бір жылдан кейін біздің алатынымыз -100.000 теңге х (100% 10%), немесе, сондай – 100.000 теңгені х (1 0,1) = 110.000 теңге. Екі жылдан кейін: 100 000 теңге х (1 0,1) х (1 0,1) = 121.000 теңге және тағы әрі қарай осылай. Мұндай капиталды инвестициялауды, одан алынған табыспен қоса, тағы да келесі кезеңдерде көп табыс алу үшін жүргізілген процесті “проценттерді қосу” деп айтады да, оны мына формуламен көрсетеді:
КС = БСх(п г), мұндағы –
КС – келешектегі ақша сомасы (келешек құн);
БС – бастапқы (қазіргі, күнделікті) құны;
г – процент төлемі немесе табыс нормасы;
п – табысты қосып есептейтін жылдар саны.
Келешек ақша сомасы мен проценттік төлемді білу арқылы, осы формула бойынша, осы ақша сомасының қазіргі кездегі құнын анықтауға болады, алдыңғыдан шығатын.[17;168]
Шетел инвестициясы Қазақстанға не үшін керек және қандай пайда келтіреді? Ірі инвестициядан алғашқы табысты ең кем дегенде үш-бес жылда ғана алуға болады. Қайтарым кезеңі бірнеше жылға созылған Қазақстандағы инвестиция инвесторлар үшін ешқандай қызықты емес, өйткені олар қысқа мерзімді инвестицияларға мүдделі. Әлемнің бұл ауданында өз нарығын кеңейткісі келетін компанияларға Қазақстан керек. Алайда Қазақстанның өзі де шетел инвестицияларын қажет.
Бірінші кезекте, шетел инвестициялары бұрынғы мемлекеттік кәсіпорындар үшін берік валюта әкеледі.
Екіншісі және шетел инвестициясымен ере келетіндерің ең маңыздысы – технология мен кәсіпорын қызметкерлерін оқыту. Оқытылған жұмысшылар жақсы жұмыс істейді де, жоғары жалақы алады. Оның үстіне, оқытылған жұмысшылардың бизнесін ашу үшін жақсы мүмкіндігі бар. Оқыту – кәсіпкерлер қатарынан көбеюіне және шағын бизнестің қанат жаюына өріс ашады. Ақырында, қаншалықты қисыны байқалмаса да, инвестициясы елдің тәуелсіздігін нығайтуға қызмет етеді, Дербес жекешелендірудің жобасындағы бірінші оқиға болған темекі комбинатын Филип Морис компаниясының қолға алуы елге 300 млн. доллардың қолма-қол әрі инвестиция түрінде келуіне жол ашты.
Сөйтіп, инвестициялар – Қазақстан экономикасының қозғаушы күші екенін ұғынуымыз керек.
3.Қазақстан Респулликасының кәсіпорындарындағы инвестициялық қызметті қаржыландыру барысында кездесетін мәселелер және жетілдіру жолдары
Эконамиканың дамуында жақсы қалыптасқан ол инвестициялық саясат. Экономикадағы бағаны ырықтандыру және қайта құру саясатының арқасында пайда болған 136 аса ірі және орташа тауар өндірушілердің біріктіретін индустриялық базаның маңызы зор.
Мәселен, жаңашылдықты пайдалану мақсатында көптеген ірі жоба іске қосылған. Оның ішінде: “Алкан Пэкеджинг” жауапкершілігі шектеулі серіктес (ЖШС), “Райымбек Агро” ЖШС, “САФ” әйнек компаниясы, “Вимпек” спирт зауыты, “Ерка” ЖШС, СПаккумулятор зауыты, “Эфекс Карағанда” Жабық акционерлік қоғам (ЖАҚ), Ақ жол” ЖШС, “Шамалған спирт” ЖШС, “Зеленый дом” ЖШС. “Алтын нан’ ЖШС, “Кнауф Гипс Капшағай” ЖШС, ″Қазақстан қағазы” ЖАҚ бәсекеге төтеп беретін ыңғайда толық қуатында жұмыс істеуде. Айталық, қазіргі кезде қайта өндеу кәсіпорындары шығарған өнімнің көлемі ғасыр басындағы мөлшерден еселеп артып отыр.
Сондай-ақ жеміс-жидек өндейтін 20 цех пен зауыт, 5 кант зауыты, 29 сүт өндірісі, 25 шарап зауыты, 12 құс фабрикасы, жугеріні калибрлейтін 5 өндіріс орны, тағы баска да кәсіпорындар оны өндіру бағытында толық қайтарымен жұмыс істеуде. Сол сияқты Казақстан Рсспубликасының Индустриялық-иновациялық даму стратегиясы бойынша облыстың кластерлік өнімдер өндіру жөніндегі ізденістері де қуантарлық. Бұл тұрғыда көкөніс, жеміс-жидек, шарап, темекі, сут және құс етін қайта өндеу мақсатындағы жұмыстар нақгы нәтиже беруде.
Ұлан-байтақ аймаққа орналасқан облыс байлығын тізіп айта берсек, ұзақ-сонар әңгімеге арқау болары анық. Өйткені, өсу көкжиегі сәт сайын кеңейген көптеген басқа да салалар аз емес. Соның бірі балық кәсіпшілігі, балық зауыты, кұрылыс материалдарын өндіру, шағын өзендерде энергетикалық нысандар салу аралығы олардың куатты энергетикалық кешеңдерге баламалық қабілетін күшейту, ірі караның және үй кұстарының еті мен ішек-қарын, тағы басқа мүшелерін қайта өндеу және бұқтыру, сүт, қант, сусын, ұн, кондитерлік бұйымдарды қайта өңдеу кәсіпорындарын барынша көбейту де күн тәртібінен, уақыт ауанынан түспейтін мәселе.
Ауыл шаруашылығы дегенде, тіл ұшына алдымен ірі қара, жылқы және кұс, жүгері, қант қызылшасы, майбұршақ, темекі, картоп пен көкөніс өсіру және сүт пен жұмыртқа, жүн өндіру кәсіптері оралады. Өйткені, аграрлық кешенде көпсалалы, тұрақты 4 жылда орта есеппен жыл сайын 455,3 мың тонна көкөніс өсірілгені осының дәлелі. Айталық, Еңбекшіқазақ ауданында қуаттылығы 20 тонна табиғи шырын шығаратын ″Ақжол” ЖШС іске қосылды. Ал “Фуд Мастер Компания” ЖШС “Пике” сауда маркісімен табиғи жеміс-жидек және көкөніс шырындары шығарылуда. Сол сияқты Текелі қаласындағы “Зеленый дом” ЖШС ұзақ мерзім сақтауға шыдас беретін сапалы өнімдері де мол сұранысқа ие.
Облыстың жеміс-жидек өсірудегі тәжірибесі мол. Жеміс ағаштарының, жалпы көлемі 17,2 мың гектарды, оның ішінде күзімдік алқалардың өзі 4,5 мың гектарды алып жатыр. Соңғы жылдары алманың ежелг ″Апорт'” сортын қалпына келтіру қолға алынды. Сондықтан, Алматы облысының өз атынаа лайық дүниежүзіне даңқы жайылатын кезі де алыс емес екендігіне сенім мол. Бұл бағытта, Қарасай, Жамбыл, Іле, Еңбекшіказақ, Талғар аудандарындағы бағбандар еңбегі үлгі, етуге тұрарлық.[22;24-26]
Жүзім шаруашылығын дамытуда да жақсы істер бар. 4,5 мың гектарға жуық алқапты осы жеміс ағашынан жасалатын сапалы жүзім шарабы ауыл шаруашылығының тиімді буындарының қатарына жатады.
Облыстағы қаржылық саланы дамытудың тағы бір көзі — туризм. Табиғат таңғажайыпоблыстарымыздың тау-тасы, өзен-көлі, таза ауасы кімді болса да тамсандырмай қоймайды. Өйткені шөл дала мен мәңгі қарлы шындары бар 5 климатық аймақтың өзіндік ерекшеліктерін айтып жеткізу мүмкін емес. Ежелден бері Талгиз, Алмалық, Құйған, Қойлық, тағы басқа атақты елді мекендері болған байсын өлкеде қазір Алматы, Алакөл мемлекеттік қорықтары мен Іле Алатауы, “Алтынемел” табиғи парктері бар. Шынында да бір кездері көршілес Қытайдан шыққан Жібек жолымен Жетісу арқылы Түркия және Еуропа елдерін шарлауға мүмкіндік беретін киелі жерімізде тарихи орындар қаншама десеңізші.
Облыс Қытай мен Орталық Азия республикаларының, Ресей мен Қырғыстанның және Тәжікстанның арасындағы қолайлы көлік дәлізі ретінде де үлкен маңызға ие. Достық темір жол бекеті және Қорғас автокөлік жолдары арқылы Қытайға және одан әрі әлемнің басқа да елдеріне қазақстандық тауарлар экспортка еш кедергісіз шығарылады. Көліктік логистикалық қызмет көрсетулер кластерін дамытудың аясында Алматы қаласының “Достық” бекетінін; жол желілерінде ірі көліктік-логистикалық орталықтар кұру көзделіп отыр.
Инвестиция салымдар құрылысқа жұмсалған қаржының үлсс салмағы басым 61,2 пайыз. Жаңарту және техникалық қайта жарақтау жалпы инвестиция көлемінің 28 пайызын құрайды.
Қазақстанның интеллектуалдық және рухаи потенциалдығын негізі болып саналатын білім жүйесі туралы қазіргі заманның талабына сай жалпы ұлттық жоспар қабылдап, әртүрлі тәжірибелерді тоқтатып, оларды реттейтін уақыт жеткен сияқты. Толыққанды білім жүйесіне мүмкіншілік беретін экономикалық – ұйымдастыру тетіктерін жетілліру – мемлекет алдында тұрған үлкен міндет. Бұл мәселеде бюджеттің әлеуметтік салаға үлесін көтеріп қана коймай, бюджеттен тыс қаржылаидыру мүмкіншіліктерін жетілдіру қажет. Осы орайда инвестицияның орны ерекше. Еліміздегі үлкен-үлкен коммерциялық компанияларды бұл мәссле бойынша жоспарлары болып олардың жүзеге асырылуы мемлекет тарапынан бақыланып отырылуы керек. Мұндай оңтайлы процесті одан әрі дамыту үшін Қазақстан экономикасындағы шынайы жағдайды сараптап, инвестициялық процестін даму стратегиясын жасау кажет. Ең бастысы, бұл стратегия алдымен салаға инвестиция жүмсаумен жене шаруашылық инвестициясынан түсетін кайтарым мен ерекшеленуі керек. Инвестициялық іс-әрекет әлеуметтік факторларды ескере отырып реттелінбесе онда ол жалпы дағдарысқа апаратын негзігі себептердің біреуі болып табылады. Сондықтан да экономиканы, соның ішінде инвестицяны әлеуметтік тұрғыдан талдап, соның негізінде әлеуметтік және экономикалық” кұрылымдарды қатар қалыптастырып, ескеріп отырғанда ғана дағдарыстан ептеп құтылуға болады. [Қосымша Д]
Әрине, экономикалық және әлеуметтік тиімділіктерді, дегенімен де олардың нақты қырларын айқындап, нәтижелерін қадағалап отыру қажет. Сонда ғана инвестициялық процесс әлеуметтік-экономикалық саланың құрамдас бөлігі ретінде өз міндеттерін атқарып отырады.[22;18-19]
ҚОРЫТЫНДЫ
Инвестициялық саясатты жүзеге асыру арқылы кәсіпорын иновациялық жетістіктерге жете алады. Ескере кететін болсақ ұзақ мерзімді қаржыландырудың бірден бір қайнар көзі болып табылатын инвестициялар, лизингтер, бағалы қағаздар болып табылады. Бүгінгі күні біздің елімізде осы инвестициялық саясат, лизингтік келісім және қор биржасындағы бағалы қағаздардың қарқынды дамуы күннен күнге өз мәресіне жетуде.
Менің бұл курстық жұмысты таңдаған себебім: Кез-келген істі бастау үшін міндетті түрде қаражат керек. Сондықтан қаржыландырудың көздерін анықтап және оларды қалай басқарудың амалдарын саралап және де Қазақстан Республикасындағы банктердің, қаржылық институттардың, кәсіпкерліктердің, ұйымдардың ұзақ мерзімді қаржыландыру көздерінің басқарылуын жан-жақты талдап, зерттеп білу. Онда кездесетін кемшіліктерді ескеріп, оңтайландыру шаралары мен бағыттарын ұсыну.
Курстық жұмыстың бірінші бөлімінде қаржыландырудың ұзақ мерзімді көздерін бастапқы түп тамыры қайдан алынады? Қалай жүзеге асырылады? Олардың әдістері мен бағыттары қандай? Деген сұрақтарға жауап жаздым. Сондай-ақ шетелдердегі күрделі қаржы салымдарының жүйесін қарастырдым. Дамушы мемлекеттердегі мұндай ұзақ мерзімді қаржыландыру көздері негізінен 60-шы жылдары олар саяси тәуелсіздік алғаннан кейін пайда болды. Бұл банктерді құруға дамыған елдердің банктерді белсенді қатысты. Дамушы елдердің инвестициялық банктері орта және ұзак мерзімді несиелеумен, бағалы қағаздармен операциялармен айналысады.
Екінші бөлімде мен кәсіпорындағы инвестиция туралы саясатты сараладым. Инвестиция есебін анықтадым.
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
- Қазақстан Республикасының “Инвестиция туралы” заңы. 2003 жыл және 2005, 2006 жылдардағы енгізілген өзгертулермен
- М.В Ивошин «Инвестиция. Организация управления и финонсирования.»//Москва 1999 год//
- Аналитическая информация о состояниирынка ценных бумаг Республмкиа Казахстан. // Рынок ценныхбумаг Казахстана. N° 1. 2006г,
- Бочаров В.В. “Современный финансовый менеджмент” Москва Санкт-Петербург, Нижний Новгород Воронеж Ростов-на-Дону Екатеринбург, Самара Новосибирск Киев-Харьков. Минск. 2006 год.
- Бочаров В.В. “Управление денежным оборотом предприятий и корпораций. Москва Финансы и статистика 2001.г.
- Васина А.А. “Финансовая диагностика и оценка проектов” – СПб: Питер 2004. г.
- Журнал “Хабаршы” 2004-2006 жылдар
- Инвестициоиный рейтинг Казахстана // Офиальный сайт ЗАО «Казинвест », 2006г.
- Интернет сайт WWW.WFIN.KZ
- Косжанов.Т.Н. “Промышленная и инвестиционнаяполитика в долгосрочной стратегии экономики страны, //Транзитная экономика,№ 7.2005г,
- Казахстанская правда. // С.Тай «Влияние прямых иностранных инвестиций// 07.03.2006г.
- Крушевиц Л. “Инвестиционные расчеты” Питер 2004г
- Ковалев В.В. Финансовый анализ Алматы Финансы и статистика. 2004 год.
- Қаржы-қаражат А. Қантарбаев //Инвестицияларды талдау// 2004-2006 жылдар
Словапесни Arash feat. Helena – Broken Angel текстпесни, lyrics
Скачатьминусовку “Broken Angel”
Скачать mp3 Broken Angel
I’m so lonely, broken angel I’m so lonely, listen to my heart [Arash:] Man dooset daram Be cheshme man gerye nade Na nemitoonam Bedoone to halam badeee I’m so lonely, broken angel I’m so lonely, listen to my heart One n’ only, broken angel Come and save me, before I fall apart [Arash:] To har jaa ke bashi kenaretam Taa aakharesh divoonatam To to nemidooni ke joonami Bargard pisham I’m so lonely, broken angel I’m so lonely, listen to my heart One n’ only, broken angel Come and save, before I fall apart La la leyli la la leyli la laaa I’m so lonely, broken angel I’m so lonely, listen to my heart One n’ only, broken angel Come and save, before I fall apart | Мне так одиноко, упавший ангел, Мне так одиноко, послушай моё сердце… [Arash:] Я любил тебя, Не заставляй меня плакать. Нет, я не смогу Без тебя, я подавлен… Мне так одиноко, упавший ангел, Мне так одиноко, послушай моё сердце… Единственный и неповторимый, упавший ангел, Приди и спаси меня, пока я не сошла с ума от любви… [Arash:] Где бы ты ни была, я буду рядом с тобой До конца, я схожу по тебе с ума. Ты, ты не знаешь, что ты – моя жизнь, Вернись ко мне… Мне так одиноко, упавший ангел, Мне так одиноко, послушай моё сердце… Единственный и неповторимый, упавший ангел, Приди и спаси меня, пока я не сошла с ума от любви… Ла-ла-лэйли ла-ла-лэйли ла лааа… Мне так одиноко, упавший ангел, Мне так одиноко, послушай моё сердце… Единственный и неповторимый, упавший ангел, Приди и спаси меня, пока я не сошла с ума от любви… |
Наедине с оставшимся желанием,
Ломая тишину непослушными пальцами…
Как на глубине задержу дыханье…
Нам все предстоит узнать самим…
Когда-нибудь…
И может, не под этим солнцем,
Но все вернется, знаем…
Все вернется…
Когда-нибудь…
Поймем, коль сердце не остыло,
Зачем все было с нами…
Зачем все было…
В свете настольной лампы, перебирая в памяти,
Приму таким, как есть всё, что хотел исправить…
Устав бежать, приобретать и тратить…
Что я возьму с собой за горизонт на закате?
Сколько рук пожато, рассветов встречено?
Все идет по кругу, циклично, но не вечно!
Однажды обязательно проснемся,
Чтобы ответить на все свои вопросы…
Когда-нибудь, поняв, что значит быть.., и сколько весит наша жизнь,
А завтра сможет подождать меня, пока я вдохну запах этого дня…
И досмотреть бы до конца этот закат…
Похоже, пазл закончен и мне пора назад…
Но… сколько смог бы я взять? Так мало…?
И мы возьмем с собою так немного…
И золота нет в сумке с потертыми джинсами…
Лишь память о любви, и в долгую дорогу…
Нам все предстоит сложить самим…
Когда-нибудь…
И может, не под этим солнцем…
Но все вернется, знаем…
Все вернется…
Когда-нибудь…
И может лишь на миг.., но вспомним!
Зачем и кто мы сами…
Зачем и кто мы…
Наедине с оставшимся желанием,
Ломая тишину непослушными пальцами…
Когда-нибудь…
И может, не под этим солнцем…
Но все вернется, знаем…
Все вернется…
Когда-нибудь…
И может, не по этим звездам…
Зачем все было с нами…
Прочтем так просто…
Наедине с оставшимся желанием,
Ломая тишину непослушными пальцами…
Аграрлық азық-түлік бағдарламасын жүзеге асыру мерзімінде облыстың агроөнеркәсіп кешеніне инвестициялардың қомақты көлемі жұмсалды. 2003-2004 жылдары жұмсалған инвестициялардың жалпы сомасы 7,5 млрд. теңгені, оның ішінде республикалық бюджеттен бөлінген инвестиция 42,7 % құрады. 2002 жылмен салыстырғанда АӨК жұмсалған қаржы ағымдары орташа алғанда 1,6 есеге артты.
16 сурет
Отандық инвесторлар ауыл шаруашылық өндірісін дамытуға инвестициялар жұмсап келеді, олардың негізгілерінің қатарына облыстағы «Жәрдем-Агро» ЖШС, «Май» ААҚ, «Март» ЖШС, «Шығыс-Астық» ЖШС жатады. Олар 2004 жылы облыстың АӨК кәсіпорындарын дамытуға 610,9 млн. теңге қаржы жұмсады.